Engelli Dostu Otel Nasıl Olmalıdır?

Engelli Dostu Otel Nasıl Olmalıdır? Engelsiz Oteller için Başvuru Kaynakları nelerdir? Mevzuattaki yasal dayanaklar ve örnekler

Uluslararası hükümler açısından, engelliler için erişim olanaklarının geliştirilmesi bağlamında en temel mevzuat Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Sözleşmesi’dir. Türkiye tarafından imzalanan ve toplam 50 maddeden oluşan ve taraf olan devletlere, engellilere karşı ayrımcılığı ortadan kaldırmak, onların yaşam standartlarını yükseltmek gibi yükümlülükler getirmektedir. Sözleşmenin hemen her maddesinde her bireyin;  eğitim, sağlık, çalışma, teknolojik ve bilişim alanlarındaki gelişmelerden yararlanma ve seyahat etme özgürlükleri gibi en temel yaşamsal ihtiyaçları da dahil olmak üzere “Engelsiz Yaşam” ilkesine vurgu yapılmıştır.

Adora Golf Resort Hotel

Engelsiz Bilişim alanındaki gelişmelerde sevindirici sonuçlar alınırken Engelsiz Turizmde ise henüz istenilen düzeylere ulaşıldığı söylenmez. Ülkemizde, seyahat, konaklama gibi alanlarda erişim sınırlılıklarını gidermek ve kolay ulaşılabilir standartlar oluşturmak için teknik referans olarak alınan kaynaklar vardır. Bunlardan biri,  Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Yerel Yönetmelikler için Ulaşılabilirlik El Kitabı’dır.  Kitapta, Engelliler için Erişilebilir Turizm olanaklarının Avrupa Komisyonu Standartlarına uygun olarak geliştirilmesine yönelik görüş ve öneriler bulunmaktadır.

Assos Eden Beach Hotel

Engelsiz Turizm için adımları şöyle sıralamak mümkündür:
1. Seyahat Hakkı, bilgi edinme yeterliliği (Engelliler için İnternetin erişilebilir olması gerekmektedir.)
2. Engelsiz Ulaşım (Engelsiz araştırma, bilet sorgulama, bilet ayırt etme, bilet satın alma ve Engelsiz otobüs, uçak veya tren):
OtelBul.org tarafından  12 Temmuz 2013 tarihinde, yapılan araştırmalarda ne yazık ki ülkemizdeki tüm hava yolu şirketlerinin web sitelerinde erişilebilirlik özelliği bulunmadığını saptamıştık.  Örneğin, THY web sitesinde de dahil olmak üzere, görme engelli bireylerin internet üzerinden uçak bileti sorgulama ve bilet alma olanağı yoktu. Aradan geçen yıllarda bu eksikliklerin çok büyük bir oranda giderildiği görülmektedir.
3.  Hava alanı ile yerleşim birimi arsındaki Servis olanakları erişilebilir ve ulaşılabilir olmalıdır.
4. Oteller: Otellerde bulunan engelli odaları standartlara uygun olmalı ve denetlenmelidir. Engelliler için tasarlanan konaklama (Otel, motel, tatil köyü vb) tüm engel türlerinin özellikleri göz önünde tutularak (İşitme, görme, Ortopedik, Hiperaktivite, Mental, Otizm vb.) gereksinimlere göre dizayn edilmelidir. Aslında bu konudaki teknik başvuru kaynağı, Avrupa Komisyonu 2004 Standartları “Engelliler için erişilebilir turizm konusunda bilgi geliştirilmesi” adlı kitapcıktır.

Club Hotel Titan All Inclusive

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Yerel Yönetmelikler için Ulaşılabilirlik El Kitabı da dahil olmak üzere ulusal ve uluslararası mevzuatlara uygunluk açsından otel çevresi ve otel içi olmak üzere iki ayrı standartlarda uyum için denetim şarttır (Örnek: Yapılarda Özürlülerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik). Bu gün şehir içi yollardan, ulaşım araçlarından tutun da bahçe düzenlemelerine kadar bir çok alanda alınan mesafe sevindiricidir. Bununla birlikte engelliler için:
Otel Oda kapıları, Asansörleri, Oda koridor ve hareket alanları, otel Oda tuvalet ve duş alanları, Oda gardıropları, balkon çıkışları ve otel odasında bulunan diğer teknik donanımların kullanımı engelsiz olmalıdır. Belirtilen konulardaki standartlara uygun olan oteller teşvik edilmeli ve bu özelliklerin neler olduğu engellilere etkin bir şekilde duyurulmalıdır.

Engelsiz otel slganıyla ortaya çıkan veya engelliler için oda ayıran otellerde sık karşılaşılan sorunların başında engellileri sadece tekerlekli sandalye kullanıcıları olarak düşünmeleridir. Bununla birlikte bir nebze de olsa görme engelliler de düşünülmüş ancak, işitme ve zihinsel sorunları olan engellilere uygun tasarım düşünülmemiştir. Yine gürültüye aşırı hassas bireyler için daha fazla sesten yalıtılmış odalara ihtiyaç olduğu gibi duyma güçlüğü çeken bireyler için de için alt yazılı TV sistemi örneğindeki çözümler düşünülmüş olmalıdır.

Sonuç olarak belirtmek gerekirse, Uçak bileti alma, yer ayırtma ve fiyat öğrenme noktasındaki eksiklikler sürmektedir. Otellerde engelli odaları yeterli teknik özelliklere ve donanımlara sahip olsun olmasın mutlaka özellikleri tanıtımlarda belirtilmelidir. Engelli birey konaklayacağı oteldeki engelsiz özelliklerin neler olduğunu bilmelidir.

Kaynak: Web’de Erişilebilirlik
Otelbul.org